PLAN ZAJĘĆ LOGOPEDYCZNYCH W ROKU SZKOLNYM 2024/25
MATERIAŁY DO ĆWICZEŃ PRAWIDŁOWEJ ARTYKULACJI GŁOSEK – ROK SZKOLNY 2024/25
MATERIAŁY DO ĆWICZEŃ PRAWIDŁOWEJ ARTYKULACJI GŁOSEK – Archiwum
Karta pracy – “Gumbal i Darwin”
Karta pracy – “Mikołaj i prezenty”
Karta pracy – “Świąteczny Renifer”
Karta pracy – “Ekipa z dżungli”
Karta pracy – “Akademia Pana Kleksa”
Karta pracy – “Walentynki”
Karta pracy – “Wyfrunięci”
Karta pracy – “Rekiny”
Karta pracy – “Wonka”
Karta pracy – “Wiosenna porządki krecia”
Karta pracy – “Biedronka i czarny kot- łączone”
Karta pracy – “Brawl Stars”
Karta pracy – “Zwierzęta”
JAK WSPIERAĆ MOWĘ DZIECKA?
7 zabaw stymulujących rozwój językowy
- Wygłupiaj się przed lustrem i w kuchni – czyli usprawniamy narządy mowy.
Gimnastyka narządów mowy (buzi, języka, warg, policzków, żuchwy, podniebienia miękkiego…) jest fundamentem pięknej i wyraźnej mowy. Usprawnianie ich przyczyni się do wzmocnienia sprawności mięśni, a także do poprawnego wypowiadania kolejnych głosek, sylab, wyrazów, zdań. A co oprócz ćwiczeń przed lustrem? Naturalna gimnastyka buzi i języka! Dziecko również ćwiczy buzię podczas jedzenia, gryzienia, żucia twardych pokarmów, zlizywania z talerza, picia z kubka i przez słomkę.
Pomysły na zabawę:
– Kto kogo rozśmieszy? – Pamiętasz zabawę w „Pomidora”. Ten kto się pierwszy roześmieje przegrywa. Wprowadź tę zabawę, by wzmocnić język i buzię. Wykonuj zabawne minki (dziecko naśladuje rodzica, a potem zamiana), ściągnij usta w dzióbek, mlaskaj, parskaj, oblizuj wargi. Pamiętaj, obowiązuje pełna powaga;
– Logopedyczne zabawy kuchenne – przygotujcie zdrowe kanapki, sałatkę. Zabawcie się w zajączki, chrupcie twardą marchewkę, jabłko, skórki chleba, kalarepkę.
- Dmuchaj, chuchaj – czyli zabawy oddechowe.
Wdech i wydech… – oddychanie. Z wdechem przychodzimy na świat. To czynność niezbędna nie tylko do życia, ale też do mówienia. Prawidłowy tor oddechowy warunkuje poprawną wymowę i prawidłowy rozwój narządów artykulacyjnych. Ćwiczenia wydłużające fazę oddechową wpływają na gospodarowanie powietrzem podczas mówienia. To wszystko bardzo ważne umiejętności.
Pomysły na zabawę:
– Dmuchaj – wdech nosem, wydech ustami i dmuchaj na: piórka, papierki, kawałki waty, gąbki, statki z łupinki orzecha na wodzie, urządźcie wyścigi piłeczek pingpongowych;
– Graj na instrumentach dętych (trąbce, harmonijce ustnej, flecie);
– Dmuchaj przez słomkę – zrób bąbelki w wodzie, zdmuchnij piórko ze stolika, dmuchnij przez słomkę na chusteczkę higieniczną – zrób z niej spadochron;
– Puszczaj bańki mydlane.
- Czytaj, opowiadaj, wymyślaj – czyli pobudzamy wyobraźnię, wzbogacamy słownictwo.
O tym, że warto czytać dzieciom wie każdy. Dlaczego? Czytanie na głos stymuluje rozwój mózgu, pobudza ciekawość świata, rozwija wyobraźnię, zainteresowanie czytaniem, poczucie bezpieczeństwa, buduje więź i bliskość z rodzicem, kształtuje wrażliwość moralną, zapobiega uzależnieniom od urządzeń multimedialnych. A jak czytanie wpływa na rozwój mowy? Wzbogaca zasób słów mowy biernej (rozumienie) i czynnej (mowa), poszerza wiedzę o świecie, ćwiczy koncentrację i pamięć.
Pomysły na zabawę:
– Czytaj dziecku codziennie – niech to będzie wasz rodzinny rytuał;
– Zachęcaj do samodzielnego czytania;
– Ucz decydowania – pozwól dziecku wybrać ulubioną książkę;
– Rozmawiaj z dzieckiem na temat treści książki, wydarzeń, oceniajcie postępowanie bohaterów, uzasadniajcie swoje zdanie – ucz dyskusji;
– Zaspokajaj ciekawość poznawczą dziecka – udzielaj mu odpowiedzi na pytania, które pojawią się podczas wspólnego czytania;
– Ćwicz pamięć – po przeczytaniu książki zamknij ją, zadawaj pytania dotyczące treści, odtwarzajcie kolejność zdarzeń;
– Pobudzaj wyobraźnię i kreatywność – wymyślcie inne zakończenie bajki lub ułóżcie własną, dodajcie nowych bohaterów, wymyślcie dla postaci inne imiona.
- Pięć paluszków rączka ma… – czyli rozwijamy małą motorykę.
Motoryka mała to wszelkie ruchy palców i dłoni, ruchy o mniejszym zakresie, wymagające skupienia i koncentracji uwagi. Motoryka mała to: rysowanie, malowanie, pisanie, chwytanie, przenoszenie palcami, zgniatanie. Co ma ręka do mowy? Istnieje związek pomiędzy rozwojem mowy a motoryką precyzyjną rąk. Ma to neurofizjologiczne uzasadnienie
Pomysły na zabawę:
– Zabawy paluszkowe (np. „Kominiarz”, „Idzie rak”) – rodzic, który znajduje się blisko dziecka, głaszcze dłonie, dotyka palców, recytuje wiersz, śpiewa, mówi spokojnie, rytmicznie;
– Powtarzalność – wielokrotne powtarzanie zabaw paluszkowych sprzyja ćwiczeniom pamięci;
– Przewidywalność – pozwala dziecku włączyć się do zabawy gestem, wokalizacją;
– Zmieniaj tempo – aby było ciekawiej (starszak może recytować wierszyk z Tobą – to doskonałe ćwiczenie artykulacyjne), zmieniaj ton głosu, baw się mimiką;
– Zabawy grafomotoryczne wspierające rozwój mowy to oprócz zabaw paluszkowych także zabawy sensoryczne z masami i substancjami (plasteliną, gliną, piaskiem, wodą); klocki, puzzle, układanki; rysowanie, malowanie; przeplatanki, nawlekanie (np. koralików), zabawy ze szczypcami. - Układaj, dopasowuj, segreguj, kategoryzuj, odwzorowuj – czyli usprawniamy lewą półkulę mózgu.
Czym są ćwiczenia lewopółkulowe? To wszystkie gry i zabawy, podczas których dziecko analizuje, spostrzega relacje, przetwarza linearnie, porządkuje, kategoryzuje, układa sekwencyjnie. Ćwiczenia takie rozwijają pracę lewej półkuli mózgu, która odpowiedzialna jest za mowę, czytanie, pisanie i funkcje intelektualne.
Pomysły na zabawę:
– Wykorzystaj zabawki dziecka – w ćwiczeniach lewopółkulowych świetnie sprawdzą się te zabawki, których masz dużo np. klocki, liczmany, patyczki, patyczki drewniane, pomponiki, guziki itp. Oczywiście możesz także skorzystać z gotowych układanek;
– Wykorzystaj zabawki dziecka – w ćwiczeniach lewopółkulowych świetnie sprawdzą się te zabawki, których masz dużo np. klocki, liczmany, patyczki, patyczki drewniane, pomponiki, guziki itp. Oczywiście możesz także skorzystać z gotowych układanek;
– Układanie i odtwarzanie – rodzic układa wybrane klocki, następnie dziecko układa je w taki sam sposób poniżej/obok;
– Dopasowanie kształtu – rodzic układa klocki/zabawki na kartce, odrysowuje kształt – dziecko dopasowuje zabawki do kształtu;
– Sekwencje – rodzic rozpoczyna układanie wzoru (początkowo z 2 elementów – dzieci młodsze) np. trójkąt, kwadrat, trójkąt, kwadrat…. Zadaniem dziecka jest dokończenie rytmu. W tej zabawie wykorzystaj kolorowe pompony, figury geometryczne lub kartoniki z obrazkami. - Słuchaj, reaguj, odtwarzaj – czyli rozwijamy funkcje słuchowe.
Co ma słuch do mowy? Otóż, postrzeganie słuchowe (percepcja słuchowa) i ukształtowane funkcje słuchowe warunkują prawidłowy rozwój mowy. Deficyty w tym obszarze mogą przyczyniać się do zaburzeń przetwarzania słuchowego, zaburzeń słuchu fonemowego, zaburzeń pamięci słuchowej, trudności z koncentrowaniem się na bodźcach słuchowych, zaburzeń mowy i komunikacji. Pomysły na zabawę:
– „Muzyka taniec, pauza – stop” – szalone wygibasy przy muzyce mają swój terapeutyczny cel – uczą reagowanie na dźwięk w określony sposób. Warto w trakcie zabawy wyłączyć radio i wstrzymać wszelkie ruchy ciała: muzyka JEST, muzyki NIE MA. Dziecko uczy się wysłuchiwać pauzy w muzyce.
– Zabawa idealna na rodzinne zloty „Kto cię woła. Mama, tata, babcia, ciocia…?” – dziecko rozpoznaje głos osoby, która wypowiada jego imię.
– „Domowa orkiestra” – wersja podstawowa: zgromadźcie domowe przedmioty, na których da się zagrać np. garnki, drewniane łyżki, gazety itp. Stwórzcie razem orkiestrę, grajcie. Wersja utrudniona: gramy według poleceń dyrygenta: cicho/głośno, szybko/wolno, gramy/nie gramy. - Wyginaj ciało, tupnij, podskocz, klaśnij – czyli rozwijamy motorykę dużą.
Motoryka duża to wszystkie obszerne ruchy, w które jest zaangażowane całe nasze ciało lub jego znaczna część, np. ręce i nogi (1) Zatem chodź, skacz, biegaj, pływaj, jeździj na rowerze, hulajnodze, kręć hula hopem, skacz przez skakankę, czworakuj, czołgaj się … na zdrowie!
Co ma ręka, noga do mowy? Ruchy całego ciała są powiązane z rozwojem mowy. Naprzemienne ruchy rąk i nóg stymulują te obszary mózgu, które są odpowiedzialne za mowę. Dlatego nie można spoglądać na dziecko w oderwaniu od jego całościowego rozwoju. Komunikacja językowa i motoryka to funkcje wyższych czynności mózgowych, które są ze sobą bardzo ściśle powiązane.
Pomysły na zabawę:
– Ćwiczenia ogólnorozwojowe, koordynacji ruchowej, przekraczaniu linii środka, ruchów naprzemiennych sprzyjają usprawnianiu pamięci, umiejętności odtwarzania, naśladowania;
– Podskakiwanie, zeskakiwanie i przeskakiwanie różnych przedmiotów – mniejszych;
– Samodzielność dziecka podczas samoobsługi;
– Wspólne wykonywanie czynności domowych – ścieranie kurzu, zamiatanie podłogi – to doskonałe ćwiczenia całego ciała, a dla dziecka świetna zabawa;
– Obserwowanie sekwencji ruchów rodzica np. klaśnij, tupnij, podskocz i odtworzenie go przez dziecko;
– Ćwiczenia emisyjne połączone z ruchem – np. podskakuj i wymawiaj samogłoski.
Bibliografia:
(1) Sadowska L. (2001): Wczesna diagnostyka zaburzeń rozwoju psychomotorycznego niemowląt oraz podstawy ich rehabilitacji [w:] Propedeutyka Pediatrii, (red.) Jankowski A. Wrocław.
Źródło: logopestka.pl
JAK MOTYWOWAĆ DZIECI DO UTRWALANIA PRAWIDŁOWEJ WYMOWY
W DOMU?
STAŁA PORA ĆWICZEŃ
Dziecko łatwiej zaakceptuje wykonywanie ćwiczeń logopedycznych, jeśli staną się one częścią codziennego rytuału. Najlepiej kojarzyć ćwiczenia z innymi codziennymi zajęciami, np. ćwiczymy zawsze po obiedzie lub wieczorem po odrobieniu lekcji.
KRÓCEJ ALE CZĘŚCIEJ
Lepiej ćwiczyć krócej, ale kilka razy dziennie niż raz na tydzień długo. Wówczas ćwiczenia nie będą tak nużące, a dziecko będzie nabierało nawyków prawidłowego mówienia w sposób najbardziej zbliżony do naturalnych sytuacji.
NAUKA PRZEZ ZABAWĘ
Ćwiczenia to wasz wspólnie spędzany czas przeznaczony na zabawy i budowanie więzi rodzinnej. Wykonaj wraz z dzieckiem pomoce edukacyjne, które uprzyjemnią nabywanie umiejętności poprawnego mówienia. Jeśli brakuje Ci czasu, możesz też kupić gotowe pomoce logopedyczne lub wykorzystać zabawy i zabawki, które dziecko najbardziej lubi. Ucząc przez zabawę sprawimy, że dziecko polubi ćwiczenia logopedyczne.
NAUKA „PRZY OKAZJI”
Wykorzystuj każdą możliwą sytuację, aby „przemycić” kilka słówek, ćwiczeń buzi i języka lub ćwiczeń oddechowych. Ćwiczyć można w każdej sytuacji: w sklepie, na spacerze, podczas przygotowywania posiłku, podczas zwykłej rozmowy z dzieckiem. Dużo zależy od Twojej inwencji!
ĆWICZMY RAZEM
Ćwicz razem z dzieckiem. Czasem dorośli wstydzą się robienia dziwnych min przed lustrem. Niepotrzebnie! Jeśli należysz do tych osób, pozbądź się wstydu i doceń, co nasza buzia i nasz język potrafią. Ćwicz z dzieckiem i dobrze się przy tym baw!
DWIE WAŻNE CECHY
Bądź cierpliwy i konsekwentny. Nie wyśmiewaj dziecka, jego wady ani braku postępów. „Nie od razu Rzym zbudowano”. Czasem mijają długie miesiące zanim pojawią się pierwsze efekty terapii. Twoja konsekwencja w wykonywaniu ćwiczeń logopedycznych jest ubezpieczeniem sukcesu.
MOTYWACJA
Motywacja do ćwiczeń to coś, co nie przyjdzie samo. Jeśli jesteś szczęściarzem, którego dziecko „samo chce”, to wspaniale! Pamiętaj jednak, że każde dziecko miewa swoje „kryzysy” związane z motywacją do ćwiczeń. Są one zjawiskiem naturalnym. Motywację trzeba stale rozwijać i wzmacniać. Najlepiej zacząć od samych siebie!
NAGRODY
Za solidną pracę należy się nagroda! Podczas ćwiczeń niech to będzie zwykłe entuzjastyczne „Brawo! Bardzo dobrze!”. Po zakończonych zajęciach może to być naklejka lub pieczątka. Dziecko powinno wiedzieć, że doceniasz każdy jego wysiłek i widzisz, jak się stara, choć całkowity sukces jeszcze przed wami.
KONTAKT Z LOGOPEDĄ
Bądź w stałym kontakcie z logopedą prowadzącym terapię, by na bieżąco omawiać postępy dziecka, zapytać o sposób wykonywania ćwiczeń.
CZAS
Daj dziecku czas. Każda nowa umiejętność potrzebuje czasu, aby się rozwinąć i utrwalić. Tylko systematyczna praca i wytrwałość pozwolą osiągnąć cel, jakim jest poprawna mowa i sprawna komunikacja!
Źródło: logopediapraktyczna.blox.pl